"A 1 de novembro convén recordalo..."

 

Comala

 

"...decepcionados e tristes, depositando na outonía as follas caídas das ilusións"

Conservo como reliquia o meu Pedro Páramo, ano 1980, 190 pesetas escritas a lapis por riba da editorial: Colecciones Populares Planeta. Teño o libro cheo de notas. Daquela eu quería ser escritor. Pensaba que a literatura era algo máis que escribir sucesos. Pensaba que o divertimento non servía como único fin dun libro, que había outras cousas, revelacións, misterios, búsquedas e lúas no adentro. Pensaba tamén que non existía un destino máis feliz que o de sentirse escritor, vivir mil vidas, contemplar mil almas latexando coa túa, palabra por palabra, corazón arriba. Finalmente a literatura resultou ser o que eu non pensaba que era, e nesas andamos, decepcionados e tristes, depositando na outonía as follas caídas das ilusións. Pero quedan outras ilusións. Encontreinas entre os mortos de Comala, que son eses que levamos prendidos na pel e faltan. Os que daban amor sen pedir a cambio nada. Aloumiñaban con auga fresca as mañás da miña rúa de barro e libros, onde a felicidade estaba ao cabo da man, chuvia por chuvia. Un sempre é feliz cando ignora demasiado. Un é feliz cando non quere abrir os ollos. O problema é ver, abrilos, contemplar este horizonte de pedra, noite longa de espanto. Pero quedan os que non están e os que están, alentando. A 1 de novembro convén recordalo. Páxina 76: «Lo que pasa con estos muertos viejos es que cuando les llega la humedad comienzan a removerse. Y despiertan». Espertan e cabalgan as nosas tripas, estremecéndonos. Vemos os seus dedos sobre os nosos. A súa boca de bicos lirios aire. Recordar, aínda que non o creas, é vivir outra vez. Revivir, como en Comala.

Artigo publicado por Xosé Carlos Caneiro na Voz de Galicia                                        (Foto propia)